Dla osób, które czytać nie mają w zwyczaju, zaliczanie sprawdzianów z lektur, bądź choćby omawianie ich na języku polskim w szkole, bywało naprawdę męczarnią. Natomiast od tych, którzy kochają czytać od dzieciństwa, rzadko da się podsłuchać, iż do literatury przekonały ich nauczycielki polskiego w podstawówce.

Zazwyczaj to lektury odczytywane głośno w domu zachęcają maluchów do późniejszego chwytania po następne pozycje na własną rękę. Czy w związku z tym rozpiska lektur w szkole jest po prostu od dawna nieprzystosowana do XXI wieku? Czy książki ze spisu mają tylko inspirować do lektury i dawać radochę dzieciakom?

Opinię, iż zbiór lektur obowiązkowych dla uczniów jest fatalnie dopasowany, może wydać każdy. Jednakże, jeśli się nad tymże namyślić i spośród tej niezliczonej ilości wspaniałych dzieł wyselekcjonować przykładowo kilkanaście lektur, wszystko to staje się zupełnie nie takie proste. Czy dzieciaki powinny czytać wyłącznie aktualną prozę i poezję? Prawdopodobnie nie, przecież aby uzyskać wiedzę na temat przeszłości literatury, o dawnych kulturach, o innych sposobach pisarstwa niż te, z którymi mamy styczność codziennie, dzieci muszą sięgać po klasyki, utwory polskich i zagranicznych pisarzy, uznawanych za autorytety.

Katalog lektur w podstawówkach i liceach nigdy nie będzie idealny. Musi on spełniać za dużo wymagań i dościgać swoim wyglądem zbyt dużo zamiarów. Powinien więc raczej pozostać taki, jaki jest, trochę staroświecki, nieco za kłopotliwy dla dzieci z wlepionymi oczami na co dzień w kreskówki w telewizji, a nie w rozdziały lektur. Czy przekona on dzieci do literatury? Takie nie jest jego najważniejsze przeznaczenie, choć oczywiście odnajdziemy w spisie lektur również te pozycje, po które sięga się z rozkoszą. Pozwólmy na to, aby książki co najważniejsze uczyły dzieci szerszego rozumienia prozy i poezji, widzenia jej nie tylko jak coś śmiertelnie nudnego, lecz jako naukę historii dziejów. Fascynację literaturą i skłonność do czytania powinno się rozwijać w maluchach prywatnie, natomiast lektura powinna kojarzyć się z domową atmosferą, relaksem, a nie z terminami oraz kartkówkami.